Net als jij zien we dat onze manier van leven de aarde en mensen (dichtbij en ver weg) uitputten. Net als jij willen we hier iets aan doen. Wij geloven dat een beweging van betrokken mensen gezamenlijk een verschil kan maken. Samen maken we Just Enough!
Hoe maken we dan het verschil? Er zijn heel uiteenlopende ideeën over wat een duurzame manier van leven is. Daarom beroepen wij ons op de wetenschap.
Als het gaat om een toekomstbestendige leefstijl zijn er ruwweg twee stromingen met elk een eigen economische visie. De ontgroei-stroming streeft naar een kleinere economie met als eenvoudig uitlegbare argument dat eindeloze economische groei niet kan op een eindige planeet. De andere stroming streeft naar groene groei: een economie dat blijft groeien, maar op een duurzame manier. Deze stroming baseert zich op de hypohese van ontkoppeling. Dat werkt als volgt: historisch gezien is economische groei altijd één op één gepaard gegaan met een groter milieu-impact. De groene-groei-stroming wil die koppeling ontkoppelen. Ze willen groei realiseren maar een lagere milieu-impact. In Trouw legden we eerder uit dat voor deze hypothese empirisch noch theoretisch bewijs is. En daar waar er sprake is van ontkoppeling, is de ontkoppeling onvoldoende om de aarde leefbaar te houden. Topwetenschappers, onder andere in Nature, stellen dan ook dat de enige manier om de aarde leefbaar te houden een vergaande verandering van leefstijl is. Voor deze stelling stapelt het wetenschappelijk bewijs zich op.
Laten we het simpel uitleggen met enkele kerncijfers. Bij de huidige omvang van de wereldbevolking van 7,7 miljard mensen is er 1,7 hectare aarde per persoon beschikbaar. Hiervan is 1,35 hectare vruchtbaar. Tel daarbij op dat de vruchtbaarheid van de aarde rap afneemt. Zo leidt de huidige trend van klimaatverandering ertoe dat het deel aarde dat te warm is om te wonen en voedsel te verbouwen toeneemt van 0,8% in 2020 naar 19% in 2070. Als we ook ruimte willen houden voor natuurlijk schoon in chaotische wildgroei en rekening houden met bevolkingsgroei, dan kan je als vuistregel hanteren dat er 1 hectare per persoon is waarvan we kunnen leven. Als je dit eenmaal weet dan ontstaat daar vanzelf de ethische vraag uit wat ons het recht geeft om van meer van dan 1 hectare te leven en daarmee iemand anders te dwingen om het van minder te moeten doen. Lezen we de universele verklaring voor de rechten van de mens dan lezen we dat ieder mens gelijkwaardig is en recht heeft op een volwaardig leven. Volgens eigen berekeningen op basis van World Input Output Databases gebruiken we in Nederland gemiddeld voor onze spullen al drie hectare per persoon. Ook hebben we onderzocht dat mensen in Niet-Westerse landen een factor 10 keer meer arbeid aan ons leveren, dan wij andersom teruggeven (zie ook deze pagina). In de regel gebeurt dat onder slechte tot zeer slechte omstandigheden. Dit leidt tot de ethische vraag wat ons het recht geeft om meer arbeid van een ander te vragen (of eisen) dan we zelf, behoudens fysieke en mentale beperkingen, kunnen leveren.
Wij vinden, in lijn met de universele verklaring voor de rechten van de mens, dat iedereen het recht heeft op een volwaardig leven. En dat we de verantwoordelijkheid hebben om de aarde leefbaar te houden. Of meer nog: ons te verwonderen over de schoonheid ervan. Daarom wordt het tijd om van 1 hectare te gaan leven. En de grenzen van anderen te accepteren.
Leefstijl
Als we dit vinden, dan betekent dat een verandering van leefstijl. Dat is iets waar we gezamenlijk naar toe willen bewegen. Stap voor stap. We staan niet stil door ons te laten verlammen door allerlei onrustbarende berichtgeving. Maar we gaan ook niet over-fanatiek rennen om vervolgens uitgeput niet meer mee te kunnen doen. We gaan beginnen en komen steeds verder.
Ons platform helpt daarbij. Zowel landelijk als lokaal. Zowel online als fysiek. We doen dat op verschillende manieren.
Ten eerste inspireren we met aansprekende artikelen en productbeoordelingen. We beoordelen producten op hun maatschappelijke impact. Denk aan ecologische impact, sociale impact, dierenwelzijn, bedrijfsethos, politieke invloed en meer. Hierin gebruiken we de data en werkwijze van het Britse Ethical Consumer. Al ruim dertig jaar beoordelen zij producten, bedrijven en merken op hun maatschappelijke impact. Wij zijn de exclusieve partner van hen in het Nederlands taalgebied. Deze beoordelingen geven een holistisch beeld en zijn onafhankelijk tot stand gekomen. We kijken in absolute zin naar duurzaamheid en niet in relatieve zin. Zodoende krijg jij de meest betrouwbare duurzaamheidsscores die bestaan.
Ten tweede gaan we acties organiseren. We willen constructief zijn. Samen met jou schrijven we brieven en tekenen we petities om bedrijven aan te moedigen om verder te verduurzamen.
Verder gaan we landelijke activiteiten organiseren om samen een vuist te maken tegen onrecht en elkaar te inspireren om rechtvaardig te leven. Tot slot kan dit ook lokaal een verdere uitwerking krijgen binnen lokale groepen. Kijk op de pagina ‘hier gaan we naartoe’ om hier meer over te lezen.
Vreugde
We doen dit allemaal niet alleen omdat het noodzakelijk is of moreel juist. Nee, wij geloven daarentegen dat er van een eenvoudig leven heel veel vreugde uitgaat. Ten eerste beleef je een hoge kwaliteit van leven als je handelt in lijn met je eigen ethiek. Luister bijvoorbeeld deze podcast over kwaliteitsbeleving om daar meer over te leren. Ten tweede is een eenvoudig leven duurzaam. Vaak denken mensen dat duurzaam leven duur is omdat duurzame producten in de regel duurder zijn dan conventionele alternatieven. Maar als je heel lang doet met producten, alleen producten koopt die voorzien in bevredigbare noden in plaats van onbevredigbare behoeften, spullen zoveel mogelijk deelt en waar mogelijk tweedehands koopt, dan bespaar je financieel fors. En misschien ontstaat er dan wel ruimte om minder of rustiger te werken. Dit is goed voor je sociale contacten, je ontspanning, je gezondheid. En wat ook heel goed is voor je gezondheid is als je meer in beweging komt als je anderen op zoekt om spullen mee te delen. Ook is het veilig. Voor zover je dat al had, is het bij een eenvoudig leven niet nodig om camera’s op je huis of hekken eromheen te plaatsen. Lees er meer over in ons dossier duurzaamheid.
We spreken hier niet alleen op basis van theorie, maar ook uit eigen ervaring. Dit is wat we geloven:
Het kan eerlijk. Het kan duurzaam. Het moet beter.
Just Enough – de naam
Als je dit zo leest, begrijp je misschien hoe we aan onze naam komen. Just Enough betekent precies genoeg. Een volwaardig leven van genoeg. Geen zelfontkenning, zelfkastijding of ascetisch bestaan. Maar een leven waarin jij en anderen volwaardig in hun bevredigbare noden kunnen voorzien. Niet te weinig dus, maar ook zeker niet te veel. Productie van goederen en de levering van diensten hoort hierbij. En consumptie dus ook. Maar dan wel op zo’n manier dat het binnen de grenzen van de aarde en de ander valt.
Verder staat ‘Just’ voor justice, rechtvaardigheid. Denk aan klimaatrechtvaardigheid, sociale rechtvaardigheid, dierenrechtvaardigheid en meer. We willen recht doen aan de ander, onszelf en de aarde.
Tot slot staat ‘enough‘ voor genoeg. We gaan dus voor een leefstijl van genoeg. Circulariteit alleen is niet genoeg om binnen de grenzen van de aarde te blijven. Een forse afname van productie en consumptie is eveneens nodig. Tevens zeggen we hiermee dat het genoeg is geweest. Het is klaar met ons eindeloos streven naar meer, het oeverloos en ijdel proberen op te rekken van de grenzen van de aarde en de ander. Afsluitend vinden we veel ‘genoegen’ in rechtvaardigheid. Het schept vreugde.
Wil je je hier verder in verdiepen? Lees dan de artikelen in ons dossier ‘duurzaamheid‘.
De mensen achter Just Enough
Just Enough, dat zijn mensen zoals jij. Samen maken we Just Enough. Maar natuurlijk zijn er ook mensen die dit initiatief zijn gestart. En andere enthousiaste vrijwilligers. Het begon allemaal toen Paul Schenderling met een vriend een biertje dronk en ze allerlei misstanden bespraken in mondiale productieketens. De vraag kwam op tafel hoeveel mensen in niet-westerse landen nu eigenlijk werken ten dienste van de Nederlandse economie. Deze vraag bleek nog nooit uitgezocht. Dus zochten we het zelf uit. Paul analyseerde verschillende databases en kwam tot onthutsende resultaten. We hebben onze bevindingen voorgelegd aan experts van de Rijksuniversiteit Groningen die onze bevindingen bevestigde. We ontdekten dat in zowel absolute als relatieve zin het aantal mensen dat in niet-westerse landen werkt ten dienste van de economie veel groter is dan in het koloniale verleden. Op het economisch hoogtepunt, maar humaan dieptepunt van het koloniale verleden van Nederland werkten het equivalent van 860.000 voltijd Indiërs ten dienste van de Nederlandse economie. Dit kwam destijds neer op 0,6 voltijdsbaan per Nederlands huishouden. Nederlanders werkten zelf 2,0 voltijdsbaan per huishouden. Huishoudens waren destijds een stuk groter dan tegenwoordig. Tegenwoordig werken bijna 10 miljoen mensen in niet-Westerse landen ten dienste van de Nederlandse economie. Dat komt neer op 1,3 voltijdsbaan per Nederlands huishouden terwijl Nederlanders zelf 0,9 voltijdsbaan per huishouden werken.
Dit onderzoek vormde de aanleiding voor het schrijven van het boek ‘Hoe handel ik eerlijk‘, waarin Matthias Olthaar en Paul Schenderling ons huidige economische systeem beschouwen vanuit hun levensbeschouwelijke visie. Om niet alleen een verhaal te schrijven maar ook handelingsperspectief te bieden is Just Enough gestart. Een groeiende groep vrijwilligers is betrokken bij Just Enough waarvan je een deel vind op de homepage.
Verder werken enthousiastelingen mee van Vlamd, Kitemedia en Living Image.